کم‌ کاری تیروئید (تیروئید کم‌کار): علائم، علل، عوارض و درمان‌ها

برای کم کاری تیروئید چه بخوریم؟

تغذیه مناسب نقش مهمی در مدیریت کم ‌کاری تیروئید و بهبود علائم آن ایفا می‌کند. در حالی که دارو درمانی اصلی‌ترین روش درمان کم ‌کاری تیروئید است، رژیم غذایی متعادل و مغذی می‌تواند به بهبود عملکرد تیروئید، افزایش سطح انرژی و بهبود کلی سلامتی کمک کند. در ادامه به برخی از مواد غذایی مفید و مواردی که بهتر است محدود شوند، اشاره شده است.

مواد غذایی مفید برای کم‌کاری تیروئید

ید
منابع  نمک یددار (به میزان متعادل)، ماهی‌های آب شور (مانند ماهی کاد و تن)، لبنیات، تخم‌مرغ و جلبک دریایی (با احتیاط مصرف شود، زیرا ید زیاد هم می‌تواند مشکل‌ساز باشد)؛
اهمیت  ید ماده اصلی برای تولید هورمون‌های تیروئیدی است. کمبود ید یکی از دلایل شایع کم‌کاری تیروئید در سطح جهانی است. مصرف مقدار کافی ید از طریق رژیم غذایی یا مکمل‌ها (تحت نظر پزشک) ضروری است.
سلنیوم
منابع  آجیل برزیلی (فقط 1-2 عدد در روز کافی است، زیرا سرشار از سلنیوم است)، ماهی تن، ساردین، تخم‌مرغ، گوشت گاو، مرغ و قارچ؛
اهمیت   سلنیوم برای تولید هورمون‌های تیروئیدی و عملکرد صحیح آنزیم‌های تیروئیدی ضروری است. همچنین به عنوان یک آنتی‌اکسیدان عمل می‌کند و از غده تیروئید محافظت می‌کند.
روی (زینک)
منابع  گوشت گاو، مرغ، صدف، لوبیا، نخود، عدس، آجیل و تخمه کدو؛
اهمیت  روی برای تولید هورمون‌های تیروئیدی و تبدیل هورمون T4 (غیرفعال) به T3 (فعال) مهم است. کمبود روی می‌تواند عملکرد تیروئید را مختل کند.
پروتئین
منابع  گوشت، مرغ، ماهی، تخم‌مرغ، لبنیات، حبوبات (لوبیا، عدس، نخود)، توفو و کینوا؛
اهمیت  پروتئین برای انتقال هورمون‌های تیروئیدی در خون و عملکرد سلول‌ها ضروری است. مصرف کافی پروتئین به حفظ توده عضلانی و افزایش متابولیسم کمک می‌کند که در کم‌کاری تیروئید معمولا کاهش می‌یابد.
فیبر
منابع  میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل (نان سبوس‌دار، برنج قهوه‌ای، جو دوسر)، حبوبات و آجیل؛
اهمیت  فیبر به بهبود عملکرد دستگاه گوارش و رفع یبوست (که یکی از مشکلات شایع در کم‌کاری تیروئید است) کمک می‌کند. همچنین در تنظیم قند خون و کلسترول موثر است.
آنتی‌اکسیدان‌ها
منابع  میوه‌ها و سبزیجات رنگارنگ (به‌ویژه توت‌ها، گوجه‌فرنگی، فلفل دلمه‌ای، سبزیجات برگ سبز تیره)، ادویه‌جات (زردچوبه، زنجبیل) و چای سبز؛
اهمیت  آنتی‌اکسیدان‌ها از غده تیروئید در برابر آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کنند و به کاهش التهاب کمک می‌کنند.

مواد غذایی که بهتر است در کم‌کاری تیروئید محدود یا اجتناب شوند

غذاهای گواترزا (Goitrogens)
منابع  سبزیجات چلیپایی (کلم بروکلی، گل کلم، کلم پیچ، شلغم، تربچه، بوک چوی، کلم بروکسل)، سویا و محصولات سویا، بادام زمینی، ارزن و اسفناج (به صورت خام)؛
اهمیت  این مواد غذایی می‌توانند در جذب ید توسط غده تیروئید و تولید هورمون‌های تیروئیدی اختلال ایجاد کنند، به‌ویژه اگر کمبود ید وجود داشته باشد. با این حال، پختن این مواد غذایی تا حد زیادی اثر گواترزایی آنها را کاهش می‌دهد. بنابراین، نیازی به حذف کامل آنها نیست، بلکه بهتر است به صورت متعادل و پخته مصرف شوند.
سویا و محصولات سویا
منابع  شیر سویا، توفو، تمپه، ادامام و سس سویا؛
اهمیت  سویا می‌تواند در جذب داروهای تیروئید (لووتیروکسین) اختلال ایجاد کند و همچنین اثر گواترزایی دارد. بهتر است مصرف سویا را محدود کنید و در صورت مصرف، آن را با فاصله زمانی از مصرف داروهای تیروئید میل کنید (حداقل 4 ساعت فاصله).
غذاهای فرآوری‌شده و پرچرب
منابع   فست‌فود، غذاهای سرخ‌کرده، اسنک‌های بسته‌بندی‌شده، شیرینی‌جات و نوشیدنی‌های شیرین؛
اهمیت  این غذاها معمولا کم‌مغذی و پرکالری هستند و می‌توانند باعث افزایش وزن، التهاب و بدتر شدن علائم کم ‌کاری تیروئید شوند. بهتر است مصرف آن‌ها را به حداقل برسانید.
شکر و شیرینی‌جات
منابع  قند، شکر، نوشابه‌ها، آبمیوه‌های صنعتی، کیک، کلوچه و شکلات؛
اهمیت  مصرف زیاد شکر می‌تواند باعث افزایش وزن، نوسانات قند خون و التهاب شود که برای افراد مبتلا به کم‌ کاری تیروئید مطلوب نیست.
الکل و کافئین (به میزان زیاد)
اهمیت  مصرف زیاد الکل و کافئین می‌تواند بر عملکرد تیروئید و جذب داروهای تیروئید تاثیر منفی بگذارد. مصرف متعادل قهوه معمولا مشکلی ایجاد نمی‌کند، اما مصرف بیش از حد توصیه نمی‌شود.
گلوتن (در برخی افراد حساس)
منابع  گندم، جو، چاودار و محصولات حاوی آن‌ها (نان، پاستا، کیک، بیسکویت)؛
اهمیت  برخی از افراد مبتلا به کم‌ کاری تیروئید ممکن است حساسیت به گلوتن داشته باشند. در این افراد، حذف گلوتن از رژیم غذایی ممکن است به بهبود علائم و عملکرد تیروئید کمک کند. البته، این موضوع نیاز به بررسی و تشخیص توسط پزشک دارد.