افراد موفق دیابتی: هلی بری

نکاتی در مورد دیابت

علت بیماری قند چیست؟

در بدن انسان مکانیسم‌های بسیار پیچیده‌ای برای کنترل قندخون در محدود ۷۰ تا ۱۴۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر وجود دارد. به اینصورت که اگر فرد در وضعیت گرسنگی طولانی (ناشتا) قرار داشته باشد قندخون به‌صورت طبیعی نباید از ۷۰ کمتر شود و حتی پس از مصرف وعده‌های غذایی سنگین نیز نباید از ۱۴۰ بیشتر شود. از سوی دیگر، وعده‌های غذایی نیز در ساعات مختلف شبانه‌روز تقسیم شده‌اند. بنابراین بدن باید سازوکاری برای توزیع انرژی و مدیریت قندخون و جلوگیری از نوسانات شدید آن در ساعات مختلف وجود داشته باشد. اولین گام برای مدیریت نوسانات شدید قندخون معده است (که با تجزیه مدیریت شده و ارسال بخش‌بخش مواد غذایی مصرفی به روده سبب می‌شود تا انرژی به‌صورت دائم در دسترس بدن باشد). اهمیت معده به حدی بالاست که اگر از سیستم گوارش خارج شود انسان باید برای مدیریت قندخون خود هر ۱۰ دقیقه یکبار آن هم به‌صورت بسیار جزئی و مایع مواد غذایی مصرف کند. گام بعدی مدیریت انرژی در بدن کبد است (که بیش از دو-سوم آنچه که در هر وعده غذایی مصرف می‌شود را به صورت گلیکوژن ذخیره می‌کند). بنابراین فقط یک‌سوم مواد غذایی مصرفی در هر وعده وارد جریان خون می‌شود و در فاصله‌های زمانی میان مصرف وعده‌های غذایی به تدریج دو-سوم ذخیره شده وارد جریان خون می‌گردد. کلیدی‌ترین بخش ذخیره و آزادسازی انرژی مواد غذایی مصرفی به جریان خون یک زنجیره پروتئینی به نام «انسولین» است. انسولین توسط سلول‌های بتای جزایر لانگرهانس پانکراس تولید و ترشح می‌شود و در جریان خون همیشه سطحی پایه از آن وجود دارد. وجود انسولین از آن جهت اهمیت دارد که کلید ورود گلوکز به داخل سلول است. دیابت وضعیتی است که در آن به علت مختل شدن مکانیسم‌های بالا، قندخون به میزان زیادی افزایش می‌یابد. دیابت شامل دو نوع اصلی دیابت نوع یک (یا دیابت وابسته به انسولین) و نوع دو (عمدتا غیروابسته به انسولین) می‌شود. البته شامل انواع دیگری نیز می‌شود که شیوع آنها نادر است. بر اساس آخرین آمار موجود حدود ۹۰% افراد دارای تشخیص دیابت، دارای دیابت نوع دو هستند. سایر انواع دیابت عبارتند از: دیابت بارداری، دیابت نوع ۱.۵ یا دیابت خودایمن مخفی بالغین (LADA) و دیابت نوع سه. بسته به نوع دیابت علت بروز و پیدایش آن نیز متفاوت است. به عنوان مثال، در مورد دیابت نوع یک (هرچند که علت دقیق بروز آن مشخص نیست) وجود بیماری خود ایمنی و ناتوانی بدن در تولید و ترشح انسولین کافی علت اصلی پیدایش بیماری است. در مقابل، دیابت نوع دو به علت سبک زندگی و همچنین سابقه ژنتیکی فرد ایجاد می‌شود و در آن یا انسولین تولیدی کافی نیست یا اینکه بدن نسبت به انسولین مقاومت پیدا کرده است. برای آشنایی بیشتر با انواع مختلف انسولین و نقش آنها در پیدایش دیابت می‌توانید به نوشتار «همه چیز در مورد کنترل قند خون و انسولین چیست به زبان ساده» مراجعه کنید. هرچند که علت بروز انواع مختلف دیابت متفاوت است ولی انتخاب‌های مرتبط با سبک زندگی (همچون رژیم غذایی مناسب و ورزش) نقش بسیار مهمی در کنترل موفق قند خون افراد دیابتی دارد. اهمیت داشتن رژیم غذایی مناسب در کنترل قند خون چنان بالاست که بر اساس شواهد علمی موجود رژیم غذایی مناسب می‌تواند نقش مهمی در کنترل سطح قند خون و جلوگیری از عوارض ناشی از دیابت ایفا کند. تفاوت‌های کلیدی بین دیابت نوع یک و نوع دو تعریف و ویژگی‌های دیابت نوع یک دیابت نوع 1 یک بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به سلول‌های بتا در پانکراس حمله می‌کند و باعث می‌شود تولید انسولین در بدن به طور کامل متوقف شود. این نوع دیابت معمولاً در کودکی یا نوجوانی تشخیص داده می‌شود، اما می‌تواند در هر سنی نیز ظاهر شود. بیماران مبتلا به دیابت نوع یک نیاز به تزریق روزانه انسولین دارند و باید قند خون خود را به دقت کنترل کنند تا از عوارض جانبی جدی جلوگیری کنند. تعریف و ویژگی‌های دیابت نوع دو دیابت نوع دو شایع‌ترین نوع دیابت است و معمولاً در بزرگسالی بروز می‌کند، هرچند که در حال حاضر به دلیل افزایش چاقی و سبک زندگی کم‌تحرک، در سنین پایین‌تر نیز مشاهده می‌شود. در این نوع دیابت، بدن یا به اندازه کافی انسولین تولید نمی‌کند یا سلول‌ها به درستی به انسولین پاسخ نمی‌دهند، وضعیتی که به نام مقاومت به انسولین شناخته می‌شود. برخلاف دیابت نوع یک، مدیریت دیابت نوع دو اغلب شامل تغییرات در رژیم غذایی و فعالیت بدنی، و در برخی موارد، استفاده از داروها است.